Hier in Duayaw Nkwanta gaat het verder goed. We vermaken ons prima met struinen door Duayaw Nkwanta en Sunyani, we relaxen, lezen, schrijven, kijken filmpjes en al zo meer.. Wat betreft het eten gaat het vooruit… menig ontbijt van mij bestond uit raar smakend droog brood met een zakje water. Na een heuse zoektocht in Sunyani en letters op mijn billen (het wc-papier in het openbare toilet in Sunyani was krantenpapier) hebben we dan uiteindelijk een pot overheerlijke aardbeien jam weten te bemachtigen. Blij dat we er mee zijn :) ook hebben we het eten in het Duayaw een beetje ontdekt. Het restaurantje aan de voorkant van het ziekenhuis serveert heerlijke fried rice with chicken. Zo krijg ik toch nog een beetje vlees binnen. Vlees durven we namelijk niet te kopen, het ziet er niet echt smakelijk uit op de markt… en voor het geld dat we voor zo’n maaltijd betalen kunnen we het zelf haast niet klaarmaken. Welgeteld negentig eurocenten! Daarvoor gaan wij dus niet staan zweten boven de pannen..
Zweten.. dat zouden we de eerste stageweek wel gaan doen, we werden namelijk meteen in het diepe gegooid: The Emergency Room! AHHH.. Toeters, bellen, stress, drukte.. Zou het net zo zijn als de serie ER? Knappe dokters, leuke verpleegkundigen en interessante patiënten?
Nee hoor.. geen knappe dokters, alleen een hele aardige (dr. Mo) die ons obruni veel uitleg in het Engels gaf. De verpleegkundigen kletsen veel, dat is gezellig, maar van werken komt niet veel. De helft van de tijd, zelfs meer dan dat, zitten ze op hun kont. En omstebeurt ploffen ze neer op het bed in the nurses office. Doe dat in Nederland en je kunt je biezen pakken. Op de emergency room is het dus niet druk. Het is ook nog eens een ER/OPD. OPD betekent outpatient department, in het nederlands: polikliniek. Een ER gecombineerd met alle poliklinieken in 1! En dan is het ook nog eens rustig. Het hele systeem is niet te vergelijken met het systeem in Nederland. Ook de werkwijzen niet. Ik sta soms versteld van hoe onsteriel en vies er gewerkt wordt. Enorme wonden worden niet steriel schoongemaakt en niet steriel verbonden. Naalden worden meerdere malen gebruikt, zo ook infusen. En wanneer een infuus niet goed loopt, wordt de vloeistof door de buisjes het lichaam ingeduwd, zodat er een bobbel ontstaat onder de huid! Vies verbandmateriaal van een overleden man ligt de hele dag nog rond te slingeren rondom het bed. Glazen ampullen worden niet netjes met een gaasje kapot geknikt, maar ze slaan ze kapot met een liniaal. Het dopje van de ampul vliegt over de afdeling en patiënten zijn daar soms het slachtoffer van… je moet eigenlijk gewoon zelf zien hoe het hier gaat. Niet alleen zulke praktische dingen zijn anders dan in Nederland. Ook de denkwijzen zijn anders. Er lag een paar dagen lang een patient op de ER die osteomyelitis(dat dacht ik iig te verstaan) had. Een megadikke knie, dikker dan een voetbal, mijn knieen zijn er zelfs niks bij. De huid stond enorm strak. Hij had dus een kwaadaardige tumor in zijn knie of in het bot dichtbij de knie. Al een tijd geleden was dit bij hem geconstateerd en de arts had toen geadviseerd om een amputatie te doen. De enige curatieve oplossing die er mogelijk was. Maar nee, dit wilde de patient toen niet. Nu was hij dus terug op de ER omdat het wel heel erg dik werd en omdat hij een breuk bij de tumor had opgelopen. Het botweefsel wordt door de tumor erg zacht en breekt gauw. De arts vertelde dat er verder niet veel aan gedaan zou worden. Geen spalk, geen gips, omdat dat geen nut zou hebben. Misschien dan toch alsnog een amputatie, maar wie weet hoe ver de uitzaaiingen al zijn?! Waarom, vroeg ik me af.. waarom niet gelijk kiezen voor een amputatie als de arts je waarschuwt? Ik weet het nog steeds niet zeker, maar waarschijnlijk omdat het leven met 1 been in Afrika moeilijker is dan in Nederland. Ik vond het zo hard op dat moment.. een hulpeloze jongeman die daar in dat bed lag, een toekomst met 1 been, wie gaat er voor hem zorgen? Wie verdient zijn brood? Of zal hij nu al zo ziek zijn dat hij niet meer zo’n lange toekomst zal hebben? Heftige dingen gebeuren er op de ER. Zo ook een vrouw met immunosupression. Een verlaagde immuniteit simpel vertaald. Maar wat hield dat nou in? Het was voor mij een raadsel. Ze was enorm dun, continue buiten bewustzijn en kreunde soms heel hard, wat door merg en been ging. De verpleegkundigen gingen soms even kijken, duwden haar wat heen en weer, duwden op de borstkas en op de ogen. Maar 1 keer heeft een arts haar gezien en die heeft niet veel gedaan. Ik stond te shaken.. ik wilde actie, ik wilde dat iemand wat ging doen waardoor ze weer bij zou komen.. de enige actie die er kwam is dat ze opgenomen werd op de general ward. Hier overleed ze de volgende dag (uiteindelijk zijn we erachter gekomen dat ‘immunosupression’ en ‘chronic conditions’ termen zijn die gebruikt worden voor het taboewoord HIV en AIDS).
Om even een goede overgang te maken naar de rest van mijn verhaal even wat ontspannends.. Ja, soms is de ER ook nog wel lachen: op de ER wou dr. Mo een lichtbak hebben om de röntgenfoto’s af te lezen en die kwam er al binnen 2 dagen! Wauw. Toen het technische mannetje hem op wilde hangen hield hij de lichtbak tegen de muur en vroeg aan mij of hij zo recht hing! Hahah, wat moest ik lachen. Heerlijk.
Zweten doe je van het werken op deze ER dus niet echt. Ik zweette daarentegen de eerste stagedag, dinsdagochtend, wel enorm. En ik werkte niet eens, ik keek toe en had het benauwd. Bij bed nummer 1 waar de wondverzorging werd gedaan kreeg ik weeïge buikpijn en had sterke behoefte om ergens tegen aan te leunen of ergens overheen te hangen. Omdat het instabiele verbandkarretje die twee dingen niet toeliet, bleef ik maar gewoon op mezelf staan. Bed nummer 1 was klaar, en hup door naar bed nummer 2. Onderweg werd ik een beetje duizelig maar dacht dat het zo wel weer voorbij zou zijn. In bed 2 lag een man met zijn onderarm in het verband. De verpleegkundige waarschuwde dat het een grote wond was, ik was benieuwd hoe die er uit zag. Hij begon met het verwijderen van het verband maar de wond heb ik nooit gezien. Onder het afwikkelen van het verband zag ik en hoorde ik opeens niks meer… AH! Huppakee, door de knieen, dichtbij de gore vloer op zoek naar een beetje zuurstof. Met het beetje lucht dat ik vond liep ik kotsmisselijk zwalkend richting de nurses office, waar ik maar al te blij was met het bed dat daar stond. Gelukkig hoefde ik er niemand uit te kicken en kwam ik 10 minuten en een dextro energy later weer wat bij. Bezorgde sister Mary kwam naast me zitten en wou me het liefst in een bedje stoppen.. ik in zo’n bed.. getver.. en dan ook nog eens een leuk infuusje erbij? No way!!
Zo, dit waren wat ervaringen van de eerste week. Gelukkig gaan we volgende week naar de General ward. Dat is de algemene afdelingen met verschillende soorten ziektebeelden. Ik ben benieuwd of ze daar ook zo rustig aan werken en vaak op hun gat zitten. We gaan volgende week ook een beetje starten met onze opdrachten… yes, hebben we in ieder geval wat te doen! :) Dit weekend gaan we trouwens met de meiden uit Utrecht naar Techiman, Nkoranza, Boabeng Fiema en Kintampo. Daarover meer in mijn volgende verhaal!
Groetjes uit het warme Ghana.
Ps. Mijn schaduw is heel klein. Logisch door de hoge zon, maar toch apart om zo weinig schaduw voort te brengen.
Ps. Dit is de tweede keer dat ik dit hele verhaal schrijf… AH! Mijn USB-stick crashte…
1 opmerking:
Hey Laura!
zo, echt stoer! wow :)
het duurt en het duurt maar voor ik een keer mag gaan! heb wel zin :)
het schijnt iets afrikaans te zijn dat ze alles op hun gemakje doen..
je merkt het al een beetje?!
geniet van je tijd daar!!
word je al blonder en bruiner?
xxMandy
Een reactie posten